SŁOŃCE, A WZROK - O CZYM KAŻDY POWINIEN WIEDZIEĆ.

Kiedy zbliża się lato, przychodzicie do nas Państwo z drobnymi naprawami okularów przeciwsłonecznych, kupionych za "kilkanaście" złotych - na rynku, w sieciowym sklepie, sieciowym butiku odzieżowym, stacji paliw...

Czujemy, iż w naszym obowiązku leży przekazywanie Wam wiedzy na temat właściwej ochrony oka i szkodliwości okularów "przeciwsłonecznych" bez atestów, znaków jakości i odpowiednich filtrów.

Pamiętajmy, że oczu mamy jedną parę na całe życie - i jest to nasz punkt wyjścia we wszelkich rozmowach;

Czasem pada w naszą stronę argument "Panie, ale te wasze to droższe, a te moje to tylko tak - na słońce"...
No właśnie... słońce!

Większość z nas nie zdaje sobie sprawy, jak działa promieniowanie ultrafioletowe na nasz organizm; Chociaż o szkodliwości działania słońca na skórę wiemy i staramy się ją chronić - to wiedza na temat wpływu UV na oczy jest niewielka.

PROMIENIOWANIE ULTRAFIOLETOWE-UVA, UVB, UVC 


UV - to miara siły promieniowania ultrafioletowego słońca. Ilość promieniowania ultrafioletowego docierająca do powierzchni ziemi zależy od:

- wielkości i rodzaju zachmurzenia - promieniowanie częściowo jest pochłaniane przez chmury;
-wysokości nad poziomem morza - największe wartości UV są w górach;
- pochłanianie i odbijanie promieniowania przez ziemię;
-  wysokości słońca nad horyzontem i szerokości geograficznej danego miejsca; W Polsce najsilniejsze promieniowanie jest latem w godzinach południowych;
- zawartości ozonu w atmosferze;
- rozpraszania w atmosferze przez parę wodną i aerozole;

Nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne prowadzi do raka skóry, chorób oczu, obniżenia odporności, przyspieszonego starzenia skóry...

Promienie UV są aktywne biologicznie i ze względu na oddziaływanie na organizmy żywe dzielą się na trzy pasma:
*UVC - o długości fali 100-280 nm
*UVB - o długości fali 280-315 nm
*UVA - o długości fali 315-400 nm
(nm to nanometr, czyli podwielokrotność metra, podstawowej jednostki długości w układzie SI. Jest to jedna miliardowa metra czyli jedna milionowa milimetra.)

*Promieniowanie UVC jest zabójcze dla życia - jednak w całości jest pochłaniane przez górne warstwy atmosfery;

*UVB - bardzo aktywne biologicznie - powoduje rumień, widoczny efekt poparzonej skóry - jest w dużej mierze pochłaniany w stratosferze i tylko 5% dociera do ziemi;

*Promieniowanie UVA jest najsłabiej pochłaniane przez atmosferę aż 95% UVA dociera do ziemi i wnika głęboko w skórę, wpływa również na nasz układ odpornościowy; UVA jest mniej rumieniotwórcze, niż UVB, ale wzmacnia jego działanie.

Promieniowanie UVA jest obecne przez cały rok, nawet w pochmurne dni; UVA przenika przez chmury, szkło i naskórek. 
W przeciwieństwie do promieni UVB, UVA nie powoduje bólu skóry, ale wnika w nią głęboko i dociera do komórek skóry właściwej. To UVA są przede wszystkim odpowiedzialne za tworzenie się wolnych rodników, w długim okresie mogą doprowadzić do zmian w komórkach oraz do wielu schorzeń.

PROMIENIOWANIE UV, A WZROK

Komórki naszego organizmu posiadają wspaniałą zdolność do regeneracji... niestety nie dotyczy to soczewki oka, której komórki NIGDY się nie odnowią.

Tkanki oka łatwo absorbują promieniowanie UV. Rogówka absorbuje głównie promieniowanie UVB, a soczewka UVA. 
W czasie absorpcji promieniowania - cała energia przekazywana jest tkankom, co może powodować ich trwałe uszkodzenie. 
To długość fali decyduje o rodzaju uszkodzenia tkanek.
Mechanizmy obronne oka - zwężanie źrenic, czy mrużenie oczu są niewystarczające w starciu z promieniowaniem UV.Udowodniono naukowo, że pewne schorzenia są ściśle powiązane z nadmierną ekspozycją oczu na słońce, są to między innymi: skrzydlik, tłuszczyk, zaćma, posłoneczne uszkodzenie rogówki czy plamki żółtej, zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD), nowotwory oczu (np. czerniak naczyniówki) i skóry powiek.

W SKRÓCIE

Szczyt ekspozycji oczu na promieniowanie UV latem  to godzina 9 oraz 14-15, w południe oczy są chronione przez łuki brwiowe. Zimą, przez odbicie promieni słonecznych od lodu, czy śniegu, ekspozycja na promieniowanie UV jest nawet 100 razy większa niż podczas słonecznego dnia latem. Wobec powyższego - ekspozycja na promieniowanie UV stanowi ryzyko dla oczu przez cały rok!

JAK CHRONIĆ OCZY PRZED UV?

*najlepsza metoda to ochrona wzroku przy pomocy filtrów UV, które zablokują dostęp do oczu; SKUTECZNE SZKŁA PRZECIWSŁONECZNE to takie, które zatrzymają promienie UVA i UVB. 

*okulary przeciwsłoneczne muszą być certyfikowane - czego gwarancję daje ich zakup u optyka;

***OKULARY BEZ CERTYFIKOWANYCH FILTRÓW MOGĄ SPOWODOWAĆ WIĘKSZE USZKODZENIE OCZU, NIŻ BRAK OKULARÓW; Ciemne szkła bez certyfikatu sprawiają, że rozszerzają się źrenice, a przez nie do wnętrza oka dociera więcej promieni UVA uszkadzających siatkówkę i soczewkę;

*filtry w okularach przeciwsłonecznych mają kilka kategorii - od 1 do 4 - to od nich zależy ilość przepuszczanego przez soczewki światła; Filtr kategorii 1 przepuszcza około 40% światła , a kategorii 4 około 8%.
Najczęściej spotykanymi kategoriami w okularach przeciwsłonecznych są 2 i 3 - zaleca się ich noszenie przy umiarkowanym nasłonecznieniu i prowadząc pojazdy mechaniczne; Podczas jazdy samochodem NIE WOLNO używać filtrów kategorii 4 - zmniejszają one odróżnianie kontrastu kolorów otoczenia. 
Przy sportach wodnych, wycieczkach do krajów tropikalnych, wspinaczce górskiej - powinniśmy sięgać po kategorię 4;


*wybierajmy duże okulary, które znajdują się blisko oczu;

*dziecięce oczy też wymagają ochrony;

*przyjmowanie luteiny i antyoksydantów - witaminy A (w postaci karotenoidów), E i C; Jeśli nasza dieta jest uboga w powyższe składniki - skonsultujmy się z lekarzem, czy farmaceutą, który zaproponuje odpowiednie suplementy;

 ***

Kolejny wpis poświęcimy okularom z polaryzacją :)

Miłego dnia,
Gregor optyk